ในปัญหาที่ 3 วิญญาณ นับสงเคราะห์ไม่ได้ ด้วยขันธ์ 4 มีรูปขันธ์
เป็นต้น ฉะนั้น บัณฑิตพึงทราบ ธรรมทั้งหลายมีขันธ์เป็นต้น ด้วยสามารถ
แห่งธรรมเหล่านั้น.
ในปัญหาที่ 4 พึงทราบธรรมทั้งหลายมีขันธ์เป็นต้น ในปัญหาทั้ง
ปวงโดยนัยนี้ว่า จักขวายตนะ นับสงเคราะห์ไม่ได้ โดยขันธ์ 4 มีเวทนา
เป็นต้น. ในปริโยสานธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ในอุทานคาถานั่น
แหละว่า "รูปํ ธมฺมายตนํ" เป็นอาทิ เป็นการแสดงย่อไว้โดยอาการอื่น
ฉะนี้แล.
จบอรรถกถาอสังคหิเตนอสังคหิตปทนิทเทส

6. สัมปโยควิปปโยคปทนิทเทส

[224] รูปขันธ์ ประกอบได้ด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ เท่าไร ?
ไม่มีขันธ์ อายตนะ ธาตุที่ประกอบได้. ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ อายตนะ
ธาตุ เท่าไร ? ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ 1 ธาตุ 7 และประกอบ
ไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง¹.
[225] เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์ ประกอบได้ด้วย
ขันธ์ 3 อายตนะ 1 ธาตุ 7 และประกอบได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บาง
อย่าง. ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ เท่าไร ? ประกอบไม่ได้ด้วย

1. บางอย่าง หมายความว่า ธรรมที่นับเนื่องอยู่ในธัมมายตนะและธัมมธาตุ ได้เฉพาะ
บางอย่าง คือไม่ได้ทั้งหมด.